Οι επιστήμονες έχουν επανειλημμένα βρει ότι ο καλός ύπνος συνδέεται με καλύτερη υγεία και μεγαλύτερη μακροζωία. Ωστόσο, νέα έρευνα ανακάλυψε ότι η ποιότητα του ύπνου σας μπορεί να επηρεάζει το πόσο γρήγορα γερνάει ο εγκέφαλός σας. Αυτό ήταν το κύριο συμπέρασμα μιας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Neurology νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα υγείας από 589 άτομα που ήταν 40 ετών κατά την έναρξη της μελέτης.
Η έρευνα
Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια ύπνου στην αρχή της μελέτης και μετά από πέντε χρόνια, απαντώντας σε ερωτήσεις όπως: «Συνήθως δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε; Συνήθως ξυπνάτε πολλές φορές τη νύχτα; Συνήθως ξυπνάτε πολύ νωρίς;».
Οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν επίσης σε έξι χαρακτηριστικά κακού ύπνου, όπως η σύντομη διάρκεια ύπνου, η κακή ποιότητα ύπνου, η δυσκολία να κοιμηθούν, η δυσκολία να παραμείνουν κοιμισμένοι, το να ξυπνούν πολύ νωρίς και η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Με βάση αυτές τις πληροφορίες και τις λεπτομερείς απεικονίσεις εγκεφάλου που έγιναν σε κάθε συμμετέχοντα, οι ερευνητές κατάφεραν να υπολογίσουν την «ηλικία» του εγκεφάλου τους.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι άτομα με δύο ή τρία χαρακτηριστικά κακού ύπνου είχαν εγκέφαλο που ήταν περίπου 1,6 χρόνια πιο γερασμένος από εκείνους με το πολύ ένα χαρακτηριστικό κακού ύπνου. Όσοι είχαν πάνω από τρία χαρακτηριστικά κακού ύπνου είχαν κατά μέσο όρο εγκέφαλο 2,6 χρόνια πιο γερασμένο από αυτούς με ένα ή λιγότερα χαρακτηριστικά κακού ύπνου. Τελικά, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «ο κακός ύπνος συνδέθηκε με πιο προχωρημένη ηλικία εγκεφάλου στη μέση ηλικία».
Αν ο ύπνος σας δεν είναι στην καλύτερη κατάσταση αυτή τη στιγμή, είναι λογικό να ανησυχείτε λίγο με αυτά τα ευρήματα—αλλά δεν χρειάζεται να αγχωθείτε υπερβολικά.
Πρώτα, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η μελέτη απλώς βρήκε μια σύνδεση μεταξύ όσων ανέφεραν προβλήματα ύπνου σε δύο διαφορετικά χρονικά σημεία και μιας μεγαλύτερης ηλικίας εγκεφάλου. Υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του εγκεφάλου, γεγονός που καθιστά δύσκολο να αποδώσουμε το αποτέλεσμα αποκλειστικά στον ύπνο. Επίσης, είναι πιθανό οι συμμετέχοντες να βίωναν μια κακή περίοδο ύπνου όταν απάντησαν στα ερωτηματολόγια, και αυτό να μην αντιπροσωπεύει την ποιότητα ύπνου τους συνολικά.
Παρόλα αυτά, η ποιότητα του ύπνου είναι σημαντική για πολλούς λόγους. Και, αν υπάρχει η πιθανότητα ότι ο ποιοτικός ύπνος θα βοηθήσει τον εγκέφαλό σας να γεράσει πιο αργά; Ακόμα καλύτερα.
Πώς να βελτιώσετε την ποιότητα του ύπνου σας
Μπορεί να ξέρετε ήδη ότι ο καλός ύπνος είναι σημαντικός, αλλά αν χρειάζεστε υπενθύμιση: Οι ενήλικες πρέπει να επιδιώκουν να κοιμούνται επτά έως εννέα ώρες κάθε νύχτα, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιάς, Πνευμόνων και Αίματος (NHLBI). Αν κοιμάστε λιγότερο από αυτό, ενδέχεται να αυξάνετε τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων προβλημάτων υγείας—συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων, των μεταβολικών προβλημάτων και των ορμονικών διαταραχών, σύμφωνα με το NHLBI.
Αν και η προτεραιότητα πρέπει να είναι οι επτά και πλέον ώρες ύπνου κάθε νύχτα, η ποιότητα του ύπνου είναι επίσης σημαντική. Αυτό συνήθως ξεκινά με την υγιεινή του ύπνου, την οποία μπορείτε να βελτιώσετε ακολουθώντας αυτές τις συμβουλές, σύμφωνα με το NHLBI:
- Προσπαθήστε να κοιμάστε και να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα, συμπεριλαμβανομένων των Σαββατοκύριακων.
- Στόχος σας να ασκείστε τακτικά, αλλά ιδανικά όχι αργότερα από δύο έως τρεις ώρες πριν την ώρα του ύπνου σας.
- Αποφύγετε την καφεΐνη και τη νικοτίνη το απόγευμα.
- Μην πίνετε αλκοόλ πριν τον ύπνο (σας κρατά στα πιο ελαφρά στάδια ύπνου και αυξάνει τις πιθανότητες να ξυπνήσετε μέσα στη νύχτα).
- Αποφύγετε τα μεγάλα γεύματα και τα ροφήματα αργά το βράδυ.
- Μην παίρνετε υπνάκους μετά τις 3 μ.μ.
- Προσπαθήστε να χαλαρώσετε πριν τον ύπνο.
- Δημιουργήστε ένα καλό περιβάλλον ύπνου, απομακρύνοντας ό,τι μπορεί να σας αποσπάσει από τον ύπνο, όπως θορύβους και έντονα φώτα, άβολο κρεβάτι ή τηλεόραση και υπολογιστή στην κρεβατοκάμαρα.
- Κρατήστε την κρεβατοκάμαρά σας δροσερή.
- Προσπαθήστε να βγαίνετε έξω στο φυσικό φως για τουλάχιστον 30 λεπτά κάθε μέρα.
- Αν είστε ακόμα ξύπνιοι στο κρεβάτι μετά από 20 λεπτά, σηκωθείτε και κάντε μια χαλαρωτική δραστηριότητα μέχρι να νιώσετε υπνηλία.
Τέλος, αν αντιμετωπίζετε συνεχώς προβλήματα ύπνου, μιλήστε με έναν γιατρό. Μπορεί να σας βοηθήσει να εντοπίσετε τη βασική αιτία των προβλημάτων ύπνου σας και να σας προτείνει κατάλληλες επιλογές θεραπείας.
